- 10.2025, Hulstaert, E., Knack, « Onze geestelijkegezondheidszorg is ontoereikend’: hoogleraar psychologie Ariane Bazan over het verhaal van Siska » : Elisa Hulstaert van Knack ondervroeg me naar aanleiding van de aangekondigde euthanasie van Siska De Ruysscher.
“U noemde euthanasie bij ondraaglijk psychisch lijden in Knack ooit ‘wraakroepend’. Waarom?”
Ariane Bazan: “Omdat het aantoont hoe ontoereikend onze geestelijke gezondheidszorg is. We slagen er maar niet in om een systeem uit te bouwen dat écht een antwoord biedt op psychisch lijden. Uit die onmacht wordt dan soms voor euthanasie gekozen. Dat vind ik wraakroepend. ‘Geloof in herstel is deel van de genezing”. “Een van de voorwaarden om euthanasie te kunnen krijgen, is dat de patiënt uitbehandeld moet zijn. Zeker bij psychische aandoeningen is dat een heikele kwestie. Gelooft u dat dat kan?” Bazan: “Ik denk dat je bij psychische aandoeningen nooit objectief kunt vaststellen dat iemand uitbehandeld is. Zo’n uitspraak voedt enkel het gevoel van hopeloosheid bij de patiënt én zijn omgeving. Geloof in herstel is immers deel van de genezing. Zo werkt de psyche: zonder vertrouwen dat herstel mogelijk is, blokkeert het proces”. “In de geestelijke gezondheidszorg wordt het biomedische model gebruikt om mensen te helpen, maar dat model loopt compleet spaak. Dat moeten we durven uit te spreken”
“– Vous avez un jour qualifié l’euthanasie en cas de souffrance psychique insupportable de « révoltante » dans Knack. Pourquoi ?
Ariane Bazan : « Parce que cela montre à quel point nos soins de santé mentale sont inadéquats. Nous ne parvenons pas à mettre en place un système capable d’apporter une véritable réponse à la souffrance psychique. Cette incompétence conduit certains patients à choisir l’euthanasie. Je trouve cela révoltant. (…) Je pense qu’en cas de détresse mentale, il n’est jamais possible de déterminer objectivement qu’une personne a épuisé toutes les options de traitement. Par ailleurs, une telle déclaration alimente le sentiment de désespoir chez le patient et son entourage. En effet, la croyance en la guérison fait partie du processus de guérison. C’est ainsi que fonctionne le psychisme : sans la conviction que la guérison soit possible, le processus est bloqué. Dans le domaine de la santé mentale, c’est le modèle biomédical qui prévaut, mais ce modèle est complètement défaillant. Nous devons oser le dire haut et fort. »
- 17.01.2023, Engels, T., Knack, «Wachtlijsten psychologische hulp wegwerken? ‘Vaak is gespecialiseerde zorg niet nodig’».
- 02.09.2020, Mulders, S. «Er zit zeker waanzin in mij». Knack.
- 27.03.2019, Casteels, P. « De zoektocht naar een psycholoog zal altijd een lijdensweg zijn », Knack.
Bazan, A. & Quackelbeen, L. (2018). Hou slachtoffers uit het beeld: Moreel oordeel over de ouders van Mawda zegt niets over juridische verantwoordelijkheid. Opinie. Knack.be, 03.06.2018. Mawda
‘Het publiek wordt gevoed door informatie die juridisch onhelder lijkt te zijn, maar dit helemaal niet is’, schrijven Ariane Bazan en Ligeia Quackelbeen naar aanleiding van uitspraken over ‘de verantwoordelijkheid van de ouders’ in de zaak van de peuter Mawda, die bij een politieactie om het leven kwam.
Avec Ligeia Quackelbeen nous disons essentiellement ceci: aucune logique juridique ne prend en compte des conditions du côté des victimes dans la question de la culpabilité (pour le droit pénal seul compte l’action de l’auteur, pour les droits de l’homme, l’humain en jouit de façon inconditionnelle). Quand Bart De Wever dit qu’il faut minimalent “impliquer les parents de Mawda dans le tableau” il exprime un jugement moral dont il faut savoir qu’il est donc en contradiction avec les différentes logiques juridiques qui garantissent l’état de droit.
Et nous ajoutons: dire en réponse à BDW que ces jugements sont venus trop tôt après la mort de Mawda, qu’on peut comprendre les parents de Mawda, sont en fait déjà des aveux de faiblesse. La seule réponse logique à son jugement moral est le message radical et sobre qu’il est non pertinent dans un état de droit.
Bazan, A. (2018). ‘Wat “Call me by your name” jou kan leren over de liefde’. Knack.be, 08.03.2018 om 14:30. liefde
Hier is de niet-geredigeerde versie met een paar andere nuances.
Een andere geestelijke gezondheidszorg, zonder isoleercellen en vernederende behandelingen: daarvoor pleit hoogleraar psychologie Ariane Bazan, die mee haar schouders heeft gezet onder het Kollectief Zonder Dwang. Ze is ook een tegenstander van euthanasie bij zwaar psychisch lijden. ‘Patiënten komen nu zelf aanzetten met euthanasie als optie – zo ver is het gekomen.’
Bazan, A. (2016), Mentale gezondheidzorg is geen geneeskunde. Knack online. 29.06.2016